İşletmelerin Misyon Bildirgelerinde Sosyal Sorumluluk Olgusu: BİST 30 Endeksi Üzerine Bir İçerik Analizi
Author :
Abstract
Günümüzde özellikle toplumun bilinçlenmesiyle ürünlerden sağlanan fayda yanında bu ürünlerin üretilmesi sürecinde topluma ve doğaya duyarlı hareket edilip edilmediği ve işletmelerin toplumsal sorunların çözümde yer alıp almadıkları büyük önem kazanmıştır. Küreselleşme ile varlığını daha da çok hissettiren çevre kirliliği, doğal kaynakların bilinçsizce kullanımı, işsizlik, yoksulluk, cinsiyet eşitliği, kadın, çocuk ve hayvan hakları, eğitim ve sağlık gibi konular işletmeler açısından sosyal sorumluluk faaliyetlerini önemli hale getirmiştir. Toplumsal sorunlara duyarlı işletmelerin toplumla olan bağları daha güçlü ve toplum tarafından benimsenmeleri daha kolay olur. Dolayısıyla toplumun ve birçok işletmenin sosyal sorumluluk kavramına karşı daha hassas yaklaştıkları ve bu kapsamda yürütülen faaliyetlerin daha dikkatli irdelendiği görülmektedir. Çalışmanın amacı, Mayıs 2021 döneminde BİST 30 Endeksinde yer alan işletmelerin kurumsal web sitelerinde misyon başlığı altında sosyal sorumluluk olgusuna yer verilip verilmediğini tespit etmektir. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden içerik analizi kullanılmıştır. BİST 30 Endeksinde yer alan işletmelerin Türkiye’de en yüksek piyasa değerine, borsa işlem hacmine ve kurumsal yönetim ilkelerine sahip oldukları düşünüldüğünde bu işletmelerin sosyal sorumluluk faaliyetlerine karşı daha fazla önem vermeleri beklenmektedir. Ancak yapılan araştırma sonucunda çok az işletme tarafından misyon beyanı içinde bu kavrama yer verildiği görülmektedir. Bununla birlikte bu işletmelerin kurumsal sosyal sorumluluk faaliyetleri konusunda yapılan bilgi paylaşımları da yeterli bulunmamıştır.
Keywords
Abstract
Today, in addition to the benefits provided by the products, especially with the awareness of the society, it has gained great importance whether the production process of these products is sensitive to the society and nature and whether the enterprises are involved in the solution of social problems. Issues such as environmental pollution, unconscious use of natural resources, unemployment, poverty, gender equality, women's, children's and animal rights, education and health, which make their presence felt more and more with globalization, have made social responsibility activities important for businesses. Businesses that are sensitive to social problems will have stronger ties with the society and it will be easier for them to be adopted by the society. Therefore, it is seen that the society and many businesses approach the concept of social responsibility more sensitively and the activities carried out in this context are examined more carefully. The aim of the study is to determine whether the corporate websites of the companies in the BIST 30 Index in the period of May 2021 include the concept of social responsibility under the heading of mission. Content analysis, one of the qualitative research methods, was used in the study. Considering that the companies included in the BIST 30 Index have the highest market value, stock market trading volume and corporate governance principles in Turkey, these businesses are expected to give more importance to their social responsibility activities. However, as a result of the research, it is seen that this concept is included in the mission statement by very few businesses. However, the information sharing of these enterprises on corporate social responsibility activities was not found sufficient.
Keywords
- Akdemir, A. (2018), Stratejik Yönetim. Akdemir, A. ve İ.C. Ulukan (Ed.). Eskişehir: T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını No: 2681, Açıköğretim Fakültesi Yayını No: 1647. Erişim Tarihi: 05.05.2021, https://ets.anadolu.edu.tr/storage/nfs/ISL103U/ebook/ISL103U-12V1S1-8-0-1-SV1-ebook.pdf
- Akgemci, T. (2008). Stratejik Yönetim. ANKARA: Gazi Kitapevi.
- Aktan, C. (2008). Stratejik Yönetim ve Stratejik Planlama. Çimento İşveren Dergisi.
- Aktan, C. C., & Börü, D. (2007). Kurumsal sosyal sorumluluk. Kurumsal sosyal sorumluluk: İşletmeler ve sosyal sorumluluk, 11-36.
- Aktaş, F. (2019). “İşletmelerde Sosyal Sorumluluk Kapsamında Çevre Muhasebesi: Bir Alan Çalışması”, Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Kahramanmaraş.
- Arıkboğa, Ş. (2010). STRATEJİK YÖNETİM. Erişim Tarihi: 05.05.2020, http://auzefkitap.istanbul.edu.tr/kitap/isletme_ue/stratejiky%C3%B6n.pdf
- Becan, C. (2011). Kurumsal Sosyal Sorumluluk Kavramının Paydaş Teorisi ve İletişim Yaklaşımı Açısından Değerlendirilmesi: Bankaların Basın Bültenlerine Yönelik Bir İçerik Analizi. Selçuk İletişim, 7(1), 16-35.
- Çetin, S. (2009). Vizyon yönetimi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2009(22), 95-103.
- Demir, C. & Yılmaz, M.K. (2010). Stratejik Planlama Süreci ve Örgütler Açısından Önemi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt:25, Sayı:1, Yıl:2010, ss.69-88.
- Eren, E. (2002). Stratejik Yönetim ve İşletme Politikası, 6. Baskı, İstanbul, Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
- Ertuğrul, F. (2008). Paydaş Teorisi ve İşletmelerin Paydaşları ile İlişkilerinin Yönetimi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2008(31), 199-223.
- GÖKSU, N. F. (2010). Sosyal Sorumluluk İletişimi. Erişim Tarihi: 28.04.2021, http://auzefkitap.istanbul.edu.tr/kitap/halklailiskilervetanitimlt_ue/ssiletisimi.pdf
- Keskin, T. (2020).” Kurumsal sosyal sorumluluk ile kurumsal itibar arasındaki ilişkiye yönelik bir araştırma” , Master's thesis, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
- Khalılov, T.(2020).” İşletmelerde Sosyal Sorumluluk Olgusu: Sa 8000 Standardı Kapsamında Bir İnceleme”, Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
- Kiliç, M. (2010). Stratejik Yönetim Sürecinde Değerler, Vizyon Ve Misyon Kavramları Arasındaki İlişki. Sosyoekonomi, 13(13).
- Koçyiğit, S., & Gök, G. (2019). Kurumsal Sosyal Sorumluluk (KSS). Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Öğrencilerinin Kurumsal Sosyal Sorumluluk Algı Düzeylerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma.
- Macit, N. (2020). “BİST Şirketlerinin Kurumsal Sosyal Sorumluluk Faaliyetleri: BİST 30, BİST 50, BİST 100 Endeksleri Üzerine Karşılaştırmalı Bir İçerik Analizi”, Yüksek Lisans Tezi, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Karaman.
- Muslu, Ş. (2014). İşletmelerde Vizyon Ve Misyon Kavramlarının Kullanımında Oluşan Karmaşıklık; Türkiye’de İlk 100 Büyük Sanayi Kuruluşu Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
- Ocak, M., Güler, M., & Basim, H. N. (2016). Türk Savunma Sanayi Firmaları Vizyon ve Misyon İfadelerinin İçerik Analizi/The Content Analysis of Vision and Mission Statements in Turkish Defense Industry Firms. Yonetim ve Ekonomi, 23(2), 503.
- Özer, M. A. (2015). İşletmelerde stratejinin önemi üzerine değerlendirmeler. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 7(14), 69-84.
- SARIKAYA, M., & Akarca, Y. (2011). Kurumsal sosyal sorumlulukta ölçüm teknikleri. Denetişim, (8), 60-67.
- Sert, N. U2012). “Kurumsal Sosyal Sorumluluk Ve Aktivizm İlişkisinin Araştırılması: Türkiye’de Özel Sektör, Kurumsal Sosyal Sorumluluk ve Aktivizm İlintisi”, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Sezgin, F., & Tınmaz, A. (2017). Okulun Sosyal Sorumluluk Rolü Hakkında Okul Müdürü, Sınıf Ve Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Görüşleri. TÜBAV Bilim Dergisi, 10(2), 77-92.
- TAŞ, M. A., ÇİÇEK, H., & YASTIOĞLU, S. (2019). Misyon, Vizyon Ve Amaçlar Bağlamında Geleceğe Bakış: Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Stratejik Plan Çalışmaları Örneği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(2), 544-562.
- Taştan, S. B. (2019). İşletmelerde Sosyal Sorumluluk Yönetimi. Çağdaş Yönetim Yaklaşımları, 183-221.
- Tiltay, M.A. (2016). İşletme Bilgisi. Erişim Tarihi:15.04.2021, https://yokdersleri.yok.gov.tr/
- Tokgöz, N.(2018). Genel İşletme. Erdoğan, Z. ve A. Hepkul (Ed.). Eskişehir: T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını No: 2650, Açıköğretim Fakültesi Yayını No: 1616. Erişim Tarihi: 12.04.2021, https://ets.anadolu.edu.tr/storage/nfs/ISL107U/ebook/ISL107U-12V4S1-8-0-1-SV1-ebook.pdf
- Top, S.& Öner, A. (2008). İşletme Perspektifinden Sosyal Sorumluluk Teorisinin İncelenmesi. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 4, Sayı 7, 2008, ss. 97-110.
- Tonus, H.Z. (2018). Yönetimde Güncel Yaklaşımlar. Erişim Tarihi: 15.04.2021, https://yokdersleri.yok.gov.tr/
- Ülgen, H. & Mirze, K. (2010). İşletmelerde Stratejik Yönetim. İstanbul: Beta Yayıncılık
- Vakıflı, I. (2020). “Sosyal Sorumluluk Faaliyetlerinin Sosyal Medyada Kurumsal İtibar Yönetimine Etkisi”, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Vural, Z. B. A., & Coşkun, G. (2011). Kurumsal sosyal sorumluluk ve etik. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 1(1), 61-87.
- Yaman, Y. (2018). “Türkiye’de Kurumsal Sosyal Sorumluluk Uygulamalarının İşletmelerin Kurumsal İtibarına Etkileri: İşletme Yöneticilerinin Algıları Üzerine Bir Araştırma”, Doktora Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
- Yavuz, M., & DÖVEN, M. S. (2018). Misyon Ve Vizyon İfadeleri Kurumu İfade Etmekte midir: Kamu hastane birlikleri örneği. Stratejik Yönetim Araştırmaları Dergisi, 1(1), 67-100.
- Yorulmazer, G. (2016). Kurumsal Sosyal Sorumluluk Algılamaları: Otel Çalışanları Ve Turistler Üzerine Bir Çalışma. Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Antalya.
