E-Nabız Sistemi Kullanımının Sağlık Sistemlerine Güvensizlik Üzerine Etkisinin İncelenmesi: Üniversite Öğrencileri Üzerinde Bir Araştırma
Author :
Abstract
Bu araştırmada üniversite öğrencilerinin E-Nabız sistemi kullanımının sağlık sistemlerine güvensizlik üzerine etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Nicel araştırma türünden genel tarama modeliyle gerçekleştirilen bu araştırmanın amacı doğrultusunda; eğitim gören üniversite öğrencileri arasından basit seçkisiz örneklem yöntemi ile belirlenen 355 öğrenci araştırmanın örneklemini oluşturmakta olup veriler online olarak elde edilmiştir. Araştırmanın verilerini elde etmek için, kişisel bilgi formu, “E-Nabız Kullanım Algısı Ölçeği” ve “Sağlık Sistemine Güvensizlik Ölçeği” kullanılmıştır. E-Nabız Kullanım Algısı Ölçeği 23 madde ve 2 boyuttan, Sağlık Sistemine Güvensizlik Ölçeği 10 madde tek boyuttan ve Kişisel Bilgi Formu ise katılımcıların sosyo-demografik özelliklerinin belirlenmesine yönelik 6 sorudan oluşmaktadır. Uygulanan ölçekler sonucunda veriler SPSS programı ile analiz edilmiştir. Ayrıca analiz yöntemi olarak verilerin normal dağıldığının tespit edilmesi üzerine; bağımsız gruplarda t testi, ANOVA, pearson korelasyon ve basit doğrusal regresyon analizleri uygulanmıştır. Araştırmanın sonucunda, araştırmaya katılan öğrencilerin E-Nabız Kullanımının sağlık sistemine güvensizlik düzeyine istatistiksel olarak anlamlı ve negatif yönlü bir etkisi olduğu belirlenmiştir. Bu sonuçlar doğrultusunda kişilerde E-Nabız kullanımı arttıkça sağlık sistemine güvensizlik düzeyi azalmaktadır.
Keywords
Abstract
In this study, it was aimed to examine the effect of university students' use of E-Pulse system on distrust of health systems. In line with the purpose of this research, which was carried out with the general survey model of the quantitative research type; 355 students determined by random sampling method among university students studying constitute the sample of the research and the data were obtained online. Personal information form, “E-Pulse Usage Perception Scale” and “Health System Distrust Scale” were used to obtain the data of the study. E-Pulse Usage Perception Scale consisted of 23 items and 2 dimensions, Health System Distrust Scale consisted of 10 items and Personal Information The form consists of 6 questions to determine the socio-demographic characteristics of the participants. As a result of the scales applied, the data were analyzed with the SPSS program. In addition, as an analysis method, on the determination of the normal distribution of the data; t test, ANOVA, pearson correlation and simple linear regression analyzes were applied in independent groups. As a result of the research, it was determined that the E-Pulse Use of the students participating in the research had a statistically significant and negative effect on the level of distrust in the health system. In line with these results, as the use of E-Pulse increases, the level of distrust in the health system decreases.
Keywords
- Arale, A., Lutukai, M., Mohamed, S., Bologna, L. & Stamidis, K. V. (2019). Preventing Importation of Poliovirus in the Horn of Africa: The Success of the Cross-Border Health Initiative in Kenya and Somalia. The American Journal of Tropical Medicine and Hygiene, 101(4), 100. doi:10.4269/AJTMH.19-0040
- Armstrong, K., Rose, A., Peters, N., Long, J. A., McMurphy, S. & Shea, J. A. (2006). Distrust of the health care system and self-reported health in the United States. Journal of General Internal Medicine, 21(4), 292–297. doi:10.1111/J.1525-1497.2006.00396.X
- Bodkin, C. & Miaoulis, G. (2007). eHealth information quality and ethics issues: An exploratory study of consumer perceptions. International Journal of Pharmaceutical and Healthcare Marketing, 1(1), 27–42. doi:10.1108/17506120710740261/FULL/PDF
- Demir, H. & Arslan, E. T. (2017). Mobil Sağlık Uygulamalarının Hastanelerde Kullanılabilirliği: Hastane Yöneticileri Üzerine Bir Araştırma. Karamanoglu Mehmetbey University Journal of Social and Economic Research, 19(33), 71–83. doi:10.18493/KMUSEKAD.400161
- Demir, R. (2017). Medipol Üniversitesi öğrencilerinin sağlık bilgi sistemleri ve E-nabız sistemine ilişkin farkındalık ve kullanım düzeylerinin belirlenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Medipol Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Demir, S. (2019). E-Devlet Kapsamında E-Nabız Uygulamasına Dair Farkındalığın İncelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
- E-Nabız Kullanım Kılavuzu. (2018). E-Nabız Kişisel Sağlık Kayıt Sistemi Kullanım Kılavuzu. T.C Sağlık Bakanlığı.
- Eke, E., Uysal, M. & Uğurluoğlu, D. (2019). E-Sağlık Uygulamalarının Farkındalığına Yönelik Bir Araştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(2), 510–522. doi:10.30798/MAKUIIBF.526873
- Ekiyor, A. & Çetin, A. (2017). Sağlık Hizmeti Sunumunda ve Sosyal Pazarlama Kapsamında E-Nabız Uygulamasının Bilinirliği. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 3(1), 88–103.
- Elston, J. W. T., Cartwright, C., Ndumbi, P. & Wright, J. (2017). The health impact of the 2014–15 Ebola outbreak. Public Health, 143, 60–70. doi:10.1016/J.PUHE.2016.10.020
- Goetzinger, L., Park, J., Lee, Y. J. & Widdows, R. (2007). Value-driven consumer e-health information search behavior. International Journal of Pharmaceutical and Healthcare Marketing, 1(2), 128–142. doi:10.1108/17506120710762988/FULL/PDF
- Güler, E. & Eby, G. (2015). Akıllı ekranlarda mobil sağlık uygulamaları. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(3), 45–
- Gupta, C., Bell, S. P., Schildcrout, J. S., Fletcher, S., Goggins, K. M. & Kripalani, S. (2014). Predictors of Health Care System and Physician Distrust in Hospitalized Cardiac Patients. Journal of health communication, 19(2), 44–60. doi:10.1080/10810730.2014.934936
- Kalaycı, Ş., (2017). Spss Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Ankara: Dinamik Akademi Yayınları.
- Karahisar, T. (2018). E-Nabız Uygulamasının Sağlık Profesyonelleri Tarafından Kullanımı: İstanbul Okmeydanı Eğitim ve Araştırma Hastanesinde Görevli Doktorlar Üzerine Bir Araştırma. 5. Uluslararası Sosyal Beşeri ve İktisadi Bilimler Sempozyumu, Bildiri Kitabı (ss. 25–42).
- Kılıç, T. (2017). e-Sağlık, İyi Uygulama Örneği; Hollanda. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(3), 203–217.
- Kopmaz, B. & Arslanoğlu, A. (2018). Mobil Sağlık ve Akıllı Sağlık Uygulamaları. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 5(4), 251- 255. doi:10.5455/SAD.13-1543239549
- Lourenco, M. T., Walsh, A., Boon, H., Al-Khabouri, M., Brandwein, J., Gupta, V., Schuh, A., Yee, K., Rodin, G. & Schimmer, A. D. (2009). Superstition but not distrust in the medical system predicts the use of complementary and alternative medicine in a group of patients with acute leukemia. Leukemia & lymphoma, 49(2), 339–341. doi:10.1080/10428190701742480
- Moon, S.-J., Moon, W.-S. & Ku, I.-Y. (2014). The Related Factors of Fear of Dental Treatment and Distrust for Dentists in High School Students. The Korean Journal of Health Service Management, 8(3), 125–135. doi:10.12811/KSHSM.2014.8.3.125
- Mouslim, M. C., Johnson, R. M. & Dean, L. T. (2020). Healthcare System Distrust and the Breast Cancer Continuum of Care. Breast cancer research and treatment, 180(1), 33. doi:10.1007/S10549-020-05538-0
- Rose, A., Peters, N., Shea, J. A. & Armstrong, K. (2004). Development and Testing of the Health Care System Distrust Scale. Journal of General Internal Medicine, 19(1), 57–63. doi:10.1111/j.1525-1497.2004.21146.x
- Russell, E., Robinson, D. H. Z., Thompson, N. J., Perryman, J. P. & Arriola, K. R. J. (2012). Distrust in the Healthcare System and Organ Donation Intentions Among African Americans. Journal of community health, 37(1), 40. doi:10.1007/S10900-011-9413-3
- Schenker, Y., White, D. B., Asch, D. A. & Kahn, J. M. (2012). Health-care system distrust in the intensive care unit. Journal of Critical Care, 27(1), 3–10. doi:10.1016/J.JCRC.2011.04.006
- Sebetci, Ö., Aksu, G. & Önder, B. (2014). Eczane Çalışanları Tarafından Kullanılan E-Reçete Sistemi Başarısının Ölçülmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 13(49), 292–311.
- Soysal, A. & Yalçın, T. (2019). Bazı demografik değişkenlere göre e-nabız sisteminin kullanımı: öğrenciler üzerinde bir araştırma. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 6(3), 180–188.
- Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using Multivariate Statistics (Sixth Ed.). Boston: Pearson.
- Toygar, Ş. A. (2018). E - sağlık uygulamaları. Yasama Dergisi, 37, 101–123.
- Yalman, F. & Öcel, Y. (2021). Sağlık Okuryazarlığı İle E-Sağlık Hizmet Tüketimi Arasındaki İlişkinin İrdelenmesi: E-Nabız Kullanımı Üzerine Bir Araştırma. Electronic Journal of Social Sciences, 20(77), 240–254. doi:10.17755/ESOSDER.730331
- Yang, T. C., Matthews, S. A. & Hillemeier, M. M. (2011). Effect of health care system distrust on breast and cervical cancer screening in Philadelphia, Pennsylvania. American Journal of Public Health, 101(7), 1297–1305. doi:10.2105/AJPH.2010.300061
- Yaşin, B. & Özen, H. (2011). Gender Differences in The Use of Internet for Health Information Search. Ege Academic Review, 11(2), 229–240.
- Yeşildal, M., Erişen, M. & Kıraç, R. (2020). Sağlık Sistemlerine Güvensizlik: Bir Geçerlilik Ve Güvenilirlik Çalışması. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 6(2), 251–259. doi:10.1111/J.15251497.2004.21146.X
- Yeşiltaş, A. (2018). e-Nabız Uygulamasının Kullanımını Etkileyen Faktörler. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 5(4), 290–295. doi:10.5455/SAD.13-1525542718
- Yorulmaz, M., Odacı, Ş. & Akkan, M. (2018). Dijital Sağlık ve E-Nabız Farkındalık Düzeyi Belirleme Çalışması. Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Teknik Araştırmalar Dergisi, (16), 1–11.
